مدل‌سازی شاخص‌های تناسب کاربری اراضی مبتنی بر خودکاره سلولی برداری با تاکید بر اثر همسایگی در شبیه‌سازی تغییرات کاربری اراضی

اثرات مکانی کاربری‌های همسایه یک مولفه مهم در شبیه‌سازی تغییرات کاربری اراضی می‌باشد. استفاده از خودکاره‌های سلولی در صورتی توجیه‌پذیر است که قوانین همسایگی به درستی تعریف شده باشند و به عبارتی قوانین همسایگی به عنوان قلب تپنده مدل‌های خودکاره سلولی مطرح می‌شوند. از طرفی مدل‌های خودکاره سلولی متعارف به مقیاس مکانی حساس بوده و در راستای غلبه بر محدودیت‌های موجود در ساختار رستری، خودکاره‌های سلولی برداری مطرح می‌شوند. هدف از این تحقیق مدل‌سازی تغییرات کاربری اراضی به وسیله خودکاره سلولی با کاربرد قطعات کاداستری به جای پیکسل می‌باشد. در این مدل تناسب کاربری اراضی بر اساس شاخص‌های تناسب فیزیکی، میزان دسترسی و اثر هسایگی ارزیابی شده است. همچنین ساختار همسایگی به صورت یک همسایگی شعاعی و بر اساس تابعی از سه مولفه متمرکزسازی، وابستگی و سازگاری تعریف شده و نحوه تعاملات کاربری‌ها در سه آستانه فعالیت محله‌ای، ناحیه‌ای و منطقه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفته است. این مدل با استفاده از داده‌های مکانی منطقه 22 شهرداری تهران و در سیستم اطلاعات مکانی (GIS)، در دو سناریوی اولویت تخصیص کاربری و بیشترین تناسب، پیاده‌سازی و ارزیابی شده ‌است. نتایج ارائه شده گویای توانایی بالای مدل در شبیه‌سازی تعاملات کاربری‌ها و نمایش رشد شهر در یک سطح قابل قبولی از تناسبِ همجواریِ کاربری‌ها می‌باشد؛ به طوری که ارزیابی مدل بیانگر عدم وجود کاربری‌های ناسازگار و غیروابسته در میان پارسل‌های تازه توسعه یافته و اختصاص متوسط امتیاز 77/0 و 55/0 در سناریو 1 و 75/0 و 47/0 در سناریو 2 (از بازه 0 تا 1) به ترتیب برای سازگاری و وابستگی پارسل-های توسعه یافته می‌باشد.. از آنجایی که در این مدل اماکن ارزیابی سناریوهای مختلف شهری وجود دارد می‌توان از آن در زمینه تصمیم‌گیری‌های مکانی و برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری بهره جست.